با شناسایی دو زیرسویه تازه ویروس کرونا در کشورمان، پیش بینی‌ها حکایت از شکل گیری موج تازه‌ای بیماری کووید ۱۹ در ایران دارد؛ موج هشتم!
در حالی که مدتی از خیزش دوباره آمار‌های کرونایی در برخی کشور‌های جهان می‌گذرد و حتی چین که موفق شده بود ابتلا به این بیماری را به صفر برساند هم با موج بزرگ و فراگیری مواجه شده و تشدید مراقبت‌های سخت گیرانه را در دستور کار قرار داده و حتی اقدام به قرنطینه و تست‌های روزانه در مناطقی از کشور کرده است، دو زیرسویه تازه کرونای اومیکرون در کشورمان شناسایی شد و بار دیگر موجبات نگرانی را فراهم آورد.
درباره زیرسویه‌های BQ ۱ و XBB (بی‌کیو-وان و ایکس‌بی‌بی) سخن می‌گوییم که به زبان ساده دو ویروس کرونا از سویه اومیکرون هستند و به دلیل تفاوت‌هایی که در ژنوم با آن ویروس دارند، زیرسویه‌های آن محسوب می‌شوند؛ زیرسویه هایِ سویه‌ای از ویروس کرونا که مسری‌تر از سویه‌های قبلی بوده، اما قدرت بیماری زایی کمتری دارد.
نکته قابل توجه در این میان این است که قدرت بیماری زاییِ کمتر سویه اومیکرون که به نوعی اتفاق خوبی محسوب می‌شد با زیرسویه هایش به نوعی افزایش یافته و در نتیجه با ویروسی مواجهیم که هم مسری‌تر است و هم قدرت عفونی بیشتری دارد و از این منظر خطرناک‌تر از سویه اومیکرون معمولی است؛ نسخه‌هایی از ویروس که عمدتا دستگاه تنفسی فوقانی بیماران را درگیر کرده و علائمی مانند گلودرد، سوزش گلو، آبریزش بینی و … به دنبال دارند.
البته سناریو‌ها درباره همه گیری این ویروس در کشورمان و همچنین شدت بیماری‌زایی آن در ایران متفاوت است و برخی بر این باورند که زمان شیوع گسترده آن و شکل گیری منحنی موج هشتم در آمار‌هایی کرونایی، بهمن و اسفندماه ۱۴۰۱ خواهد بود و بعضی تاکید دارند که ممکن است این سویه‌های نوپدید ویروس در کشورمان رفتار متفاوتی داشته باشند و حتی موج وسیعی از بیماری را به دنبال نداشته باشند.
نکاتی که نمی‌توانند و نباید از نگرانی‌ها درباره موج هشتم بکاهند، به ویژه که می‌دانیم مطالعات درباره ایمنی زایی مقابل سویه اومیکرون با واکسن‌های قبلی به نتایج نگران کننده‌ای رسیده بود و افزون بر آن آگاهیم که میزان واکسیناسیون در کشورمان مدت هاست در محدوده‌ای خاص متوقف شده و بسیاری از آن‌هایی که واکسن زده اند هم بالغ بر شش ماه از تزریق آخرین دوزشان گذشته و برای تجدید ایمنی و تزریق دوز اضافه مراجعه نکرده اند.
بنابراین، توصیه نخست به مردم این است که همه افراد بالای ۱۸ سال، که بیش از شش ماه از تزریق آخرین دوز واکسن‌شان گذشته برای تزریق واکسن مراجعه کنند و توصیه تکمیلی این است که از نسخه‌هایی از واکسن استفاده کنند که به طور ویژه برای سویه اومیکرون طراحی شده اند؛ با این یادآوری که حتی نمی‌دانیم این واکسن‌ها برای پیشگیری از ابتلا به زیرسویه‌های تازه کارایی لازم را دارند یا خیر؟!
توصیه بعدی، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و به طور ویژه استفاده از ماسک است که مدت هاست تقریبا کنار گذاشته شده و حتی در جا‌هایی که ازدحام جمعیت شکل می‌گیرد هم رعایت نمی‌شود؛ توصیه‌ای ابتدایی که می‌توان با رعایت آن تا حد زیادی از ابتلا به بیماری درامان ماند و در نتیجه اگر جدی گرفته شود و نظارت‌ها برای رعایتش افزایش بیابد، احتمال شکل گیری موج هشتم کاهش خواهد یافت یا در بدترین حالت، شاهد شکل گیری موجی با ارتفاع کمتر خواهیم بود.
تدابیری که باید در ابعاد وسیع‌تر در دستورکار مسئولان و به طور ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گیرد؛ از ترویج واکسیناسیون و تشویق مردم به تزریق دوز اضافه تا مراقبت و سخت گیری در رعایت اصول مراقبتی و بهداشتی و به طور ویژه، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و همچنین افزایش تست‌های ویژه کرونا، پی‌سی‌آر که نقش موثری در پیشگیری از شکل گیری خوشه‌های بیماری و در نتیجه افزایش شمار بیماران دارد.
