محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، محیط زیست و منابع طبیعی و نماینده مردم داراب و زرین.دشت در مجلس شورای اسلامی صبح روز دوشنبه در جمع خبرنگاران با تاکید بر ضرورت توجه ویژه به میراث فرهنگی شهرستان داراب به عنوان یک گنجینه ارزشمند که میتواند تولید ثروت کند، مطرح کرد: شهرستان داراب، شهر امام حسن مجتبی علیه السلام و زادگاه مردمی غیور و ولایت مدار و ایثارگر می باشد که با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست‌محیطی همواره در دوره‌های مختلف فرهنگی مورد توجه استقرارهای انسانی قرار داشته که گواه آن، شناسایی آثار متعددی از دوران پارینه‌سنگی مربوط به بیش از چهل هزار سال قبل تا دوران اسلامی است.
وی با اشاره به اینکه داراب را میتوان خواستگاه حکومت ساسانی دانست که در دوره اسلامی همچنان اهمیت خود را حفظ نموده است، افزود: در عهدنامه صلح امام حسن (ع) با معاویه، خراج دارابگرد را برای بازماندگان شهدای جنگ جمل و صفین قرار میدهند.
عسکری گفت: متاسفانه علیرغم وجود آثار تاریخی متعدد، فعالیت.های باستانشناسی و مرتبط با میراث فرهنگی چندانی در این دو شهرستان صورت نگرفته است. عدم بررسی و شناسایی آثار تاریخی باعث شده که بسیاری از آثار در چهار دهه گذشته تخریب شود و بخشی از تاریخ و فرهنگ کشور یا نابود شده یا اینکه همچنان در معرض تخریب می باشد. این در حالی است که توسعه میراث فرهنگی سبب پیشرفت زیرساخت‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی جوامع میشود و در سالیان گذشته صنعت گردشگری در دنیا جایگاه ویژه‌ای پیدا نموده و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و سریعترین صنایع در حال توسعه در جهان محسوب میشود که می تواند روندهای جدید اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته ایجاد نماید.
نماینده مردم داراب و زرین دشت گفت: توسعه گردشگری تأثیر بسزای فرهنگی و اجتماعی در هر منطقه دارد و عدم شناخت و معرفی آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی دو شهرستان داراب و زرین دشت باعث شده که این دو شهرستان در مسیر گردشگری قرار نگرفته و از صنعت گردشگری سهمی ناچیز داشته باشند. بر این اساس در مکاتبه ای از وزیر محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست نمودم دستورات لازم را برای توجه، مرمت و توسعه میراث فرهنگی داراب و زرین دشت صادر نمایند.
عسکری گفت: نخستین گام در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دو شهرستان بررسی و شناسایی هر منطقه و تکمیل نقشه باستانشناسی داراب و زرین دشت میباشد، با توجه به اینکه چندین دهه از طرح ملی تکمیل نقشه باستانشناسی کشور از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری میگذرد اما این مطالعات هنوز در داراب و زرین دشت تکمیل نشده است. هر چند دیر اما خوشبختانه در سال ۱۳۹۷ نخستین فصل بررسی باستانشناسی این شهرستان در راستای تکمیل نقشه باستانشناسی کشور صورت پذیرفت که نتایج آن منجر به شناسایی بیش از ۳۵۰ اثر حائز اهمیت تاریخی و فرهنگی در بخش مرکزی شهرستان شد.
نماینده مردم دارای و زرین‌دشت ادامه داد: از آنجا که هنوز مناطق وسیعی از این دو شهرستان مورد بررسی باستانشناسی قرار نگرفته، بالطبع بسیاری از آثار هنوز شناسایی نشده است و لازم است ترتیبی اتخاذ گردد که فصل دوم این بررسی باستانشناسی صورت پذیرد تا ضمن شناخت جایگاه فرهنگی داراب در پهنه ایران فرهنگی و جهان و تکمیل نقشه باستانشناسی دو شهرستان، با برنامه‌ریزی‌های آتی، بتوان در زمینه رشد گردشگری برای اشتغالزایی در این دو شهرستان و رسیدن به توسعه‌ای پایدار گامی مؤثر برداشت.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی افزود: بر اساس تفاهم‌نامه فی ما بین اداره کل میراث فرهنگی فارس با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در سال ۱۳۹۷ مقرر گردیده بود که بودجه مورد نیاز برای بررسی باستانشناسی شهرستان داراب از سوی پژوهشگاه تأمین شود، نخستین فصل آن توسط پژوهشگاه تأمین و متأسفانه ادامه برنامه میدانی به دلیل عدم انجام تعهدات توسط پژوهشگاه صورت نگرفته که لازم است مطابق تفاهم‌نامه مذکور و بدون فوت وقت، پژوهشگاه به تعهدات خود در این زمینه عمل نماید.
محمد جواد عسکری با اشاره به ضرورت ثبت ملی آثار تاریخی این دو شهرستان، بیان داشت: برای حفظ و حراست از آثار تاریخی نیاز است تا هر اثر بعد از شناسایی در فهرست آثار ملی ثبت گردد. شهرستان داراب ۹۷ اثر ثبت شده ملی در زمینه آثار تاریخی، طبیعی و میراث ناملموس دارد. بر اساس بررسی صورت گرفته آثار زیادی شناسایی شده که اکثر آنها در معرض تخریب قرار دارند با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی این محوطه، تپه و بناها نیاز است تا این آثار در فهرست آثار ملی ثبت گردند.
نماینده مردم داراب و زرین دشت گفت: هر چند حدود دو دهه از تاسیس اداره میراث فرهنگی شهرستان داراب میگذرد و همچنین با توجه به وسعت شهرستان و تعدد آثار تاریخی، متاسفانه تعداد کارمندان محدود و تجهیزات این اداره بسیار ناچیز است به طوری که این اداره هنوز ساختمان اختصاصی ندارد و یگان حفاظت آن وسائط نقلیه مناسب برای سرکشی به آثار تاریخی در اختیار ندارند. طبیعی است که با این امکانات ناچیز باید شاهد تخریب و حفاری‌های غیرمجاز در شهرستان باشیم، هر تخریب مطمئناً بخشی از تاریخ این مرز و بوم را نابود می‌کند. لذا برای جلوگیری از این وضعیت لازم است تدبیر عاجلی برای ارتقای ساختار سازمانی و تجهیز امکانات اداره میراث فرهنگی شهرستان به عمل آید.
وی گفت: همچنین با توجه به غنای آثار تاریخی فرهنگی شهرستان داراب نیاز است تا پایگاه پژوهشی جهت حفاظت و پژوهش در این شهرستان تأسیس شود مطمئناً ایجاد پایگاه پژوهشی داراب میتواند در پیشبرد اهداف علمی و حفاظتی آثار تاریخی داراب نقش مهمی داشته باشد.
محمد جواد عسکری با اشاره به نقش اساسی موزه ها در شناخت ریشههای ملی، مذهبی و تاریخی گفت: موزه ها علاوه بر کارکرد فرهنگی خود، در جذب گردشگر نیز مؤثر می باشند. بر اساس کاوش صورت گرفته در تپه هیربدان آثار شاخصی از دوره عیلام به دست آمده است که متأسفانه به دلیل نبود موزه در این شهرستان، تمامی اشیا به شیراز منتقل و در مخزن موزه پارس نگهداری میشود. ازآنجا که با توجه به محدود بودن فضای نمایشگاهی در موزههای شیراز این آثار در مخزن و به دور از چشم بازدیدکنندگان قرار دارد. از آنجا که با ادامه کاوش‌های باستانشناسی در داراب، احتمال کشف آثار فاخر دیگر زیاد است، ضرورت دارد وزارت میراث فرهنگی برای ایجاد و ساخت موزه در داراب اقدام نماید.
ایشان یکی از شاخصههای فرهنگی ایران اسلامی را متفاوت بودن آداب و سنن و پوشش هر منطقه از کشور دانست و افزود: با ایجاد موزه مردم‌شناسی میتوان آداب و سنن مردم را مستندنگاری و در موزههای مردم‌شناسی در معرض نمایش قرار داد. حمام یا خانه‌های تاریخی شهر داراب می‌توانند مکان‌های مناسبی برای دائر کردن موزه مردم‌شناسی داراب باشند.
نماینده مردم داراب با اشاره به ضرورت کاوش های بلندمدت در محوطه های کلیدی داراب گفت: نتایج بررسی‌های باستانشناسی شهرستان داراب که در سال ۱۳۹۷ صورت گرفت و همچنین کاوش تپه هیربدان نشان می‌دهد که شهرستان داراب به موازات مرودشت یکی از کانون‌های فرهنگی استان پهناور فارس می باشد و از این رو نیاز است تا چند محوطه کلیدی داراب مورد کاوش قرار گیرند تا ضمن شناخت شاخصههای فرهنگی و جایگاه این شهرستان در تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در طول دوران پیش از تاریخ و تاریخی، با ایجاد سایت موزههای باستانشناسی به جذب گردشگر فرهنگی و ایجاد اشتغال در شهرستان کمک گردد.
عسکری گفت: آثار و بناهای تاریخی همواره نیاز به مرمت و حفاظت دارند چرا که در صورت غفلت و سهل انگاری و عدم انجام فعالیت‌های حفاظتی هر ساله بخشی از آنها تخریب خواهند شد، در داراب نیز بناهای مختلف مثل بناهای صحرای پوشنج، کاخ کیومرث، قصر آیینه نیاز به حفاظت و مرمت جدی دارند که لازم است اداره کل میراث فرهنگی فارس و همچنین دفتر کل حفظ و احیاء که از زیرمجموعه‌های معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه میباشد اعتبارات لازم را به این امر مهم اختصاص دهند.
نماینده مردم داراب و زرین دشت در پایان با اشاره به ضرورت بررسی و ثبت جهانی منظر فرهنگی دارابگرد شامل شهر دارابگرد و قلعه های مرتبط، آتشکده آذرخش و آتشکده آذرجو، خاطرنشان کرد: در زمان تشکیل پرونده و ثبت جهانی محور ساسانی فارس (چهل و دومین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو)، شهر دارابگرد ذیل این ثبت قرار نگرفت اما پس از آن و بر اساس مطالبات عمومی، مقرر گردیده است این اثر فاخر نیز در محور ساسانی منظور شود. هرچند برخی از پژوهشگران شکل‌گیری شهر داربگرد را به دوره هخامنشیان منسوب میکنند اما بر اساس منابع تاریخی و یافته‌های باستانشناسی مشخص گردیده است که این شهر یکی از شهرهای مهم و پر رونق دوره اشکانی بوده که در دوران ساسانی و دوران اسلامی نیز همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است و آثار ثبت شده در محور ساسانی مانند بیشاپور و فیروزآباد همگی در دوره ساسانی ساخته شده و پیشینه‌ای کهن‌تر از شهر دارابگرد ندارند. با عنایت به موارد فوق پیشنهاد می شود شهر تاریخی دارابگرد با توجه به پلان، حصار خشتی گلی مدور حدود ۶ کیلومتری و شاخصههای شهرسازی، قلعههای نظامی مرتبط با آن، معماری منحصربه‌فرد آتشکده آذرخش و سایر موارد که همگی نمایانگر دستاوردهای بی بدیل از نبوغ بشری و نمونه ای برجسته از پیشرفت در معماری و فن آوری بوده و از ضوابط و شرایط ثبت آثار در فهرست جهانی یونسکو نیز برخوردار می باشند، به عنوان منظر فرهنگی دارابگرد و اثری متمایز از محور ساسانی ثبت جهانی گردد.
/پایان متن/
