در شهریورماه سال ۹۷ بود که اعلام شد نقش برجسته سر سرباز هخامنشی یکی از آثار ایران باستان به کشور بازگردانده می شود.
این نقش برجسته ۹۰ سال پیش در ایران کشف شد اما چند سال بعد به سرقت رفت و تلاش های ایران برای بازگرداندن آن همچنان بی‌نتیجه ماند تا اینکه اوایل سال ۹۸ به کشور بازگشت و با توجه به سیاست‌ها و برنامه ریزی های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار شد این لوح در استان‌های سراسر کشور به نمایش درآمد و پس از آن به تخت جمشید بازگردانده شود و در محل اصلی خود نصب شود.
ماجرای سرقت این نقش برجسته چه بود؟
سر سرباز هخامنشی یکی از چندین سنگ برجسته منقوش به سربازان هخامنشی از پلکان شرقی کاخ آپادانا مجموعه تخت جمشید است که سال‌ها پیش (احتمال داده شده حوالی سال ۱۳۳۶) از طریق پله شماره ۱۹ پلکان شرقی کاخ آپادانای تخت جمشید ربوده شد.
پس از آن فردی به نام خانم برنت در سال ۱۹۷۴ سر سرباز هخامنشی را از یک حراجی با عنوان «حراجی ساتبی نیویورک» خرید و این اثر دزدیده شده را به مدت ۳۰ سال در اختیار خود نگه داشت.
او بعد از آن در مارس ۲۰۰۵ میلادی تصمیم به فروش آن از طریق حراجی کریستیز کرد و ایران همان موقع متوجه حراج یک اثر تاریخی شد که سال‌ها پیش از تخت جمشید دزدیده بودند.
در این خصوص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اقدامات قضائی خود را مبنی بر توقیف حراج و طرح دعوی برای استرداد سر سرباز هخامنشی به ایران آغاز کرد اما دادگاه لندن در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۰۷ میلادی حکم به نفع دارنده فعلی اثر ساکن فرانسه صادر کرد.
پس از آن در مرداد ۹۷ یک قاضی در نیویورک حکم داد که سرسرباز هخامنشی که ۸۰ سال قبل از ایران ربوده شده بود بار دیگر به این کشور بازگردد.
در ابتدا قرار شد که این نقش برجسته در نقاط مختلف کشور در معرض دید مردم قرار گیرد و سپس به خانه خودش باز گردد اما پس از گذشت دو سال از این ماجرا نه تنها این نقش برجسته به تخت جمشید بازنگشته بلکه نکته جالب اینجاست که حتی مشخص نیست وضعیت این نقش برجسته به کجا رسیده و هم اکنون کجاست؟
حمید فدایی در این رابطه می گوید: بر اساس برنامه ریزی ها قرار بود که این نقش برجسته در نقاط مختلف کشور در معرض عموم به نمایش گذاشته شود و تا زمانی که بنده اطلاع دارم این اقدام انجام و سرسرباز هخامنشی در برخی از استان ها به نماش گذاشته شد.
او گفت: بعد از گسترش و شیوع این ویروس تمام برنامه ها با مشکلاتی مواجه شد و بنده در حال حاضر نمی دانم که این نقش برجسته کجاست؟
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: به دلیل برخی از مسائل و مشکلات این موضوع به فراموشی سپرده شد و من نمی دانم که این نقش برجسته الان در موزه ملی است یا در سفرهای استانی؟
به گفته فدایی طی چند سال اخیر اقدامات زیادی از سوی ایران برای بازگرداندن سرسرباز هخامنشی انجام شد، در سال ۲۰۱۷ کسانی که این نقش برجسته را داشته اند از طریق یک وب سایت آن را در معرض حراج قرار دادند به محض اطلاع از این موضوع از طریق قانونی این مسئله پیگیری و اعلام شد که این نقش برجسته مربوط به ایران است از این رو از سوی ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه و مرکز لاهه این پرونده حقوقی به جریان افتاد و در نهایت این اثر ارزشمند به کشور بازگردانده شد.
او قول مساعد داد که به زودی آخرین وضعیت این نقش برجسته را پیگیری خواهد کرد.
منبع: مهر
