دسترسی ها

سال ۱۳۹۸، شورای روستا و سازمان مردم‌نهاد حامیان بلوط زاگرس فارس در دادگستری کوه‌چنار شکایتی ثبت کردند. بعد از چند ماه، با رسیدن نظر اداره‌کل محیط‌زیست استان فارس و نظر تخصصی کارشناسان رسمی دادگستری استان، دادستان قائمیه حکم توقیف فعالیت معدن و کارخانۀ گچ را صادر کرد. موجی از شادی در دل مردم راه افتاده بود؛ اما در کمتر از ده روز، فشارها بر دادستان به آنجا رسید که وی ناچار شد حکم خود را تعلیق کند.

سال ۱۴۰۰ و بعد از تغییر و تحولات قوۀ قضائیه، دادیار دادگستری شهرستان کوه‌چنار (قائمیۀ سابق)، پرونده را به‌نفع بهره‌بردار مختومه اعلام کرد. نمی‌دانم از شاکیان هم باید نظر می‌خواست یا نه؛ اما به‌هرحال، بدون نظرخواهی از آنان، کار پایان یافت. در بهار ۱۴۰۱، حدود چهل مؤسسۀ مردم‌نهاد استان فارس خطاب به رئیس‌کل دادگستری استان فارس نامه‌ای نوشتند و خواستار تعطیلی فعالیت معدن و کارخانۀ گچ شدند. دادستان عمومی و انقلاب فارس در جایگاه مسئول پیگیری حقوق عامه، دستور داد پرونده برای ابطال، در شورای معدن استان مطرح شود و استانداری هم دستور را برای پیگیری و اقدام به سازمان صنعت و معدن فرستاد؛ اما با شوربختی تمام، صنعت و معدن هیچ‌گونه همکاری نکرد. توجیه هم این بود که مجوز فعالیت بهره‌بردار به‌زودی تمام می‌شود و دیگر تمدید نخواهد شد.

حتی در پاسخ به نامۀ اداره‌کل محیط‌زیست استان مبنی‌بر لغو پیش از موعد مجوز، همین استدلال را آورده بود، البته با این قید که مجوز در شورای‌عالی محیط‌زیست (در تهران) صادر شده و بعد از پایان مهلت، تمدید نخواهد شد. همۀ این مدت تا امروز، دوستداران محیط‌زیست بازهم پیگیر بوده‌اند. به‌تازگی، سازمان صنعت و معدن دوباره از اداره‌کل محیط‌زیست درخواست کرده است که مجوز تمدید شود! اداره‌کل محیط‌زیست هم این بار با درنظرگرفتن ملاحظاتی، از جمله همان پاسخ صنعت و معدن مبنی‌بر عدم تمدید مجوز، اهمیت زیستگاهی منطقۀ حفاظت‌شده و نیز معارضات اجتماعی، با تمدید مجوز مخالفت کرده است.

تا اینجای کار، مردم و دوستداران محیط‌زیست سپاسگزار بودند و خوشحال؛ اما چند روزی است شنیده می‌شود که با اعمال فشار برخی صاحب‌نفوذان، از وکیل تا وزیر، احتمالاً بازهم با دهن‌کجی به نظر کارشناسان و نیز دوستداران محیط‌زیست و سازمان‌های مردم‌نهاد، مجوز بهره‌بردار دو سال تمدید شده یا در حال تمدیدشدن است. انتظار جدی از سازمان محیط‌زیست یا هر متولی دیگر این است که در مقابل فشارها بایستد و با درنظرگرفتن جوانب متعدد مسئله، از جمله وضع بحرانی جنگل‌های منطقه، تلاش شبانه‌روزی دوستداران محیط‌زیست برای حفاظت از تنوع زیستی و نیز حساسیت‌های اجتماعی شدید دربارۀ موضوع، به بهره‌برداری از این معدن در منطقۀ حفاظت‌شده و فعالیت کارخانۀ گچ پایان دهد تا آلودگی‌های متعدد، از جمله آلودگی صوتی آن که خواب را از چشم هر زیستمندی می‌رباید، بیش از این بر منطقه اثر منفی نگذارد.

سجاد محمدی؛ حامیان بلوط زاگرس فارس