دسترسی ها

توجه به حقوق شهروندی باید به عنوان یکی از اولویت‌های نخست مدیران شهری مطرح باشد یکی از این موارد حق استفاده از فضایی پاک، سالم و ایمن در همه حوزه‌های شهری بوده و به یقین توسعه فضاهای سبز در کنار دیگر اقدامات عمرانی و خدماتی این حق شهروندی را تا حد زیادی برآورده می‌کند اما این کار نیازمند لوازمی خواهد بود. پیش‌زمینه توسعه فضاهای سبز توجه به مدیریت جامع شهری است به این ترتیب که ابتدا باید ضرورت این امر برای مسئولان و ساکنان شهر به خوبی تبیین شود و آنگاه برنامه‌ریزی‌ به منظور تحقق اهداف صورت بگیرد؛ حقیقت آن است که نگهداری فضاهای از پیش موجود و تهیه طرحی جامع برای نگه‌داشت آنها هزینه‌های کمتری نسبت به طراحی و به وجود آوردن فضاهای جدید دارد.
معماری اسلامی – ایرانی این ویژگی را داشت که کوچه‌باغ‌ها و باغ‌های گوناگون را در پس زمینه زندگی شهری در نظر می‌گرفت گویا بدون وجود چنین فضاهایی طراحی شهرهای کوچک و بزرگ امکان‌پذیر نبوده است ولی فرهنگ شهرنشینی مدرن به تدریج این ویژگی را تحت تاثیر قرار داد و امروز فضاهای کوچک برای زندگی به دور از درختان و گیاهان مانند آنچه در گذشته زندگی ایرانی جریان داشت رواج یافته است؛ این فرهنگ و سبک زندگی که تقلیدی ترجمه‌گونه از زندگی غربی است به یقین راه به جایی نخواهد برد جز آنکه به تدریج حق انتخاب شهروندان را محدود ساخته و چهره‌ای ماشینی به شهرها ببخشد.
رهبر معظم انقلاب طی سال‌های گذشته با تاکیداً به این موضوع اشاره فرمودند که لازم است سبک زندگی ایرانی متحول شده، روحیه دینی در فرهنگ زندگی شهری تزریق شود که از این مهم با عنوان سبک زندگی اسلامی – ایرانی یاد می‌شود؛ بازگشت به معماری اصیل ایرانی که برگرفته از فرهنگ دینی و مذهبی مردم ما در طول قرون گذشته دارد راهی برای تحقق منویات رهبری در این زمینه محسوب می‌شود زیرا محیط‌های زندگی تاثیر فراوانی بر روحیه اعضای یک جامعه داشته و نماها و مناظر شهری نمادی از فرهنگ یک ملت با تکیه بر سابقه تاریخی و دینی به شمار می‌روند.
آنچه امروز در زمینه سیمای شهرهای ایران می‌توان گفت تخریب بخشی از هویت معماری گذشته است؛ توسعه بی برنامه و عجولانه بسیاری از شهرها به ویژه کلانشهرهای ایران عامل بخشی از این تخریب است و این امر وظیفه سازمان‌های پارکها و فضای سبز شهرداری‌ها را دو چندان می‌کند چه اینکه علاوه بر برنامه‌ریزی برای آینده نیازمند طرحی با هدف جبران گذشته نیز هستند.
هر شهروند حق دارد که از محیط زیست سالم و پاک برخوردار گردد. اما متاسفانه به دلایلی مانند رشد بی رویه جعیت در شهر ها و افزایش فعالیت واحد های صنعتی ،محیط زیست شهری با تهدیداتی جدی مواجه است . ایجاد آلودگی به هر شکل آن ازجمله آلودگی های، آب، هوا، پسماندها، آلودگی های صوتی، تخریب فضای سبز و غیره، سلامتی روحی، روانی و جسمی شهروندان را به خطر می اندازد و اصلی ترین حقوق شهروندی را که همانا حق حیات و سلامتی است با خطر جدی مواجه می سازد. به همین دلیل مدیریت و اداره محیط زیست شهری نیازمند هوشمندی و درایت بسیاری است که این امر تنها در سایه وجود قوانین و مقررات شفاف،کارآمد و به روز امکان پذیر است تا از جهتی برخورداری از محیط زیست سالم را برای شهروندان تضمین نماید و از جهت دیگر مانع از پیشرفت فعالیت های تولیدی ، صنعتی و خدماتی که برای انسان امروز امری ضروری و اجتناب ناپذیر است، نشود.
در پایان قابل ذکراست که ایجاد فضای سبز متناسب با معماری بومی و محلی علاوه بر افزایش نشاط و شادابی شهروندان ، موجبات ایجاد انگیزه بیشترگردشگران را به دنبال خواهد داشت ، که یکی از وظایف مسئولین شهری در حوزه شهرداری هاست .
کارشناس ارشد حقوق کاظم قبادی سعدی